Người lao động cần làm gì khi doanh nghiệp phá sản

1. Hiểu rõ quyền lợi của mình

Bộ luật Lao động 2019 (Điều 45): Khi doanh nghiệp phá sản, người lao động có quyền được chi trả tiền lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội và các quyền lợi khác theo hợp đồng lao động.
Luật Phá sản 2014 (Điều 54): Quy định thứ tự ưu tiên thanh toán khi doanh nghiệp phá sản, trong đó quyền lợi của người lao động được ưu tiên cao chỉ sau chi phí phá sản.

2. Xác nhận các khoản nợ mà doanh nghiệp phải trả

Người lao động cần yêu cầu doanh nghiệp hoặc người đại diện phá sản (người quản lý tài sản, thanh lý viên) xác nhận các khoản nợ như tiền lương, tiền làm thêm giờ, tiền trợ cấp, bảo hiểm xã hội, và bảo hiểm y tế mà doanh nghiệp còn nợ.
Điều 47 Bộ luật Lao động 2019 yêu cầu doanh nghiệp hoàn tất nghĩa vụ tài chính đối với người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động.

3. Liên hệ với tổ chức công đoàn hoặc đại diện người lao động

Công đoàn có vai trò bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động, giúp đỡ trong quá trình doanh nghiệp phá sản. Người lao động có thể liên hệ với công đoàn trong doanh nghiệp hoặc công đoàn cấp trên để được hỗ trợ và tư vấn.
Điều 10 Luật Công đoàn 2012 quy định quyền và trách nhiệm của công đoàn trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động.

4. Nộp yêu cầu thanh toán tới tòa án

Người lao động có quyền nộp yêu cầu thanh toán tới Tòa án nhân dân xử lý vụ phá sản để được xem xét chi trả các khoản nợ. Hồ sơ yêu cầu cần đính kèm hợp đồng lao động, bảng lương và các chứng từ liên quan.
Điều 56 Luật Phá sản 2014 quy định về việc người lao động và các chủ nợ khác cần nộp yêu cầu thanh toán trong thời hạn nhất định mà tòa án công bố.

5. Tham gia các cuộc họp của chủ nợ

Người lao động có quyền tham gia cuộc họp chủ nợ do tòa án tổ chức để bảo vệ lợi ích của mình và biết thêm về tiến trình thanh lý tài sản của doanh nghiệp.

6. Yêu cầu thanh toán từ Quỹ bảo hiểm xã hội

Nếu doanh nghiệp phá sản không còn khả năng chi trả các khoản bảo hiểm, người lao động có thể yêu cầu cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả các quyền lợi bảo hiểm theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

7. Tìm kiếm công việc mới và các hỗ trợ xã hội

Sau khi xác định quyền lợi và nhận được thanh toán (nếu có), người lao động nên tìm kiếm cơ hội công việc mới hoặc đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định của Nghị định 28/2015/NĐ-CP về bảo hiểm thất nghiệp.

Kết luận

Khi doanh nghiệp phá sản, người lao động cần chủ động bảo vệ quyền lợi của mình thông qua việc xác nhận các khoản nợ, làm việc với đại diện doanh nghiệp và công đoàn, cũng như tham gia vào quá trình xử lý phá sản tại tòa án. Việc nắm rõ các quy định pháp luật và có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng là rất cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp được bảo vệ đầy đủ.